Türkiye'de Kuraklık Alarmı: Çiftçi Borçla Ekim Yapıyor, Gıda Enflasyonu Yükseliyor

Kuraklık Türkiye'de tarımsal üretimi olumsuz etkilerken, çiftçiler borçla ekim yapmak zorunda kalıyor. Uzmanlar, gıda fiyatlarındaki artışın devam edeceği konusunda uyarıyor.

Çorum'dan İzmir'e, Türkiye'nin dört bir yanında kuraklık etkisini gösteriyor. Barajlardaki su seviyesi kritik seviyelere inerken, çiftçiler verim kayıpları ve artan maliyetlerle mücadele ediyor. Gıda enflasyonu ise vatandaşın cebini yakmaya devam ediyor.

"Verim Yarı Yarıya Düştü, Borçla Ekim Yapıyoruz"

Çorum'un Alaca ilçesinde çiftçilik yapan Ümit Ayduğan, DW Türkçe'ye kuraklığın tarlalardaki etkisini şöyle anlatıyor: "Buğdaydan da ayçiçeğinden de nohuttan da verim alamıyoruz. Geçen yıla göre verimimiz yarıya düştü. Girdi maliyetlerimiz yüzde 100 artıyor ama ürünümüz yüzde 30 civarında değerleniyor. Bu da bizi zarara sokuyor."

Ayduğan desteklerin zamanlamasına da tepki gösteriyor: "Zamanında verilmeyen para destek sayılmaz. Çiftçi ya bankaya ya kooperatife ya da tefeciye borçlanıyor; borçla ekim yapıyor."

Barajlarda Kritik Seviye, Göller Kuruyor

Türkiye'nin dört bir yanında yağışların azalması barajların doluluk oranlarını kritik seviyelere çekti. Bursa'nın içme suyu kaynaklarından Nilüfer Barajı tamamen kurudu. İzmir'de ise Tahtalı Barajı'nda su seviyesi yüzde 7'nin altına indi.

Tehlike yalnızca barajlarla sınırlı kalmadı. Burdur Gölü ve Akşehir Gölü gibi sulak alanlar son yıllarda hızla çekildi, bazı göller tamamen kurudu.

Uzmanlar Uyarıyor: Tarımsal Politikalarda Dönüşüm Şart

DW Türkçe'ye konuşan TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Baki Remzi Suiçmez, tarımın doğaya bağımlı stratejik bir sektör olduğuna dikkat çekiyor. Suiçmez'e göre kuraklık, don, dolu, sel ve fırtına gibi afetlerin yanı sıra deprem ve yangın gibi olaylar da üretimi olumsuz etkiliyor.

Suiçmez, tarımsal üretim alanlarında hasar, toprak yapısında bozulma, su kaynaklarında azalma, buna bağlı verim ve kalite kaybı yaşandığını; bunun üretici gelirini düşürdüğünü ve üretimden vazgeçişleri hızlandırdığını belirtiyor. "Arz açığı oluştuğunda ulusal gıda arzı daralıyor, fiyatlar yükseliyor ve sağlıklı gıdaya erişim zorlaşıyor" diye ekliyor.

Resmi Rakamlar da Kuraklığı Doğruluyor

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) bu yıla ilişkin ilk bitkisel üretim tahminleri, Mayıs ayında açıklandı. Veriler, kuraklığın etkisini resmi rakamlara da yansıttı.

Tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerde üretimin önceki yıla göre yüzde 4,1 azalacağı öngörülürken sebze üretiminde yüzde 1,7, meyveler, içecek ve baharat bitkilerinde ise yüzde 24,4 oranında düşüş bekleniyor.

Suiçmez, Tarımsal Kuraklıkla Mücadele Stratejisi ve Eylem Planı'nın kağıt üzerinde kalmaması gerektiğini, Devlet Su İşleri'nin altyapı yatırımlarının tamamlanması, modern sulama sistemlerine geçilmesi, kuraklığa ve dona dayanıklı tohumların yaygınlaştırılması gerektiğini ifade ediyor.

Gıda Enflasyonu Yüksek Seyrediyor

Türkiye İstatistik Kurumu'nun Temmuz 2025 verilerine göre, gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon yüzde 27,95 oldu. Bağımsız araştırma grubu ENAG ise gıda fiyatlarındaki yıllık artışı yüzde 65,15 olarak hesapladı.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'ne (FAO) göre gıda fiyat endeksi Temmuz'da 130,1 puana çıkarak Şubat 2023'ten beri en yüksek seviyesine ulaştı.

Merkez Bankası da Uyardı

Merkez Bankası da yılın üçüncü Enflasyon Raporu’nda gıda fiyatlarına dikkat çekti. Banka, gıda fiyatlarının enflasyon görünümünde yukarı yönlü risk oluşturduğunu, kuraklık ve arz şoklarının gıda enflasyonunu yüksek tutabileceğini vurguladı.

Ekonomist Oğuz Demir, iklim şoklarının sonbahar için ciddi alarm verdiğini dile getiriyor: "Önce don ardından gelen kuraklık ve susuzluk sonbahar için ciddi bir alarm veriyor."

Suiçmez'e göre ise Merkez Bankası'nın son enflasyon raporunda zirai don ve kuraklığın gıda fiyatlarına etkilerine değinmesi önemli bir uyarı. Fiyat baskısını kırmanın yolunun üretimi ayakta tutmak olduğunu belirten Suiçmez'e göre mazot, tohum, gübre, sulama suyu ve elektrik gibi girdilerde destekler hem artırılmalı hem de zamanında ödenmeli.

Haber Merkezi