Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Uçum'dan "Terörsüz Türkiye Geçiş ve Bütünleşme Süreci" Değerlendirmesi

Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum, terörle mücadelede yeni bir döneme girildiğini belirterek, "Terörsüz Türkiye Geçiş ve Bütünleşme Süreci"ne ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Uçum, TBMM'nin bu süreçte aktif rol alacağını ve yeni bir yasal düzenlemenin yapılabileceğini ifade etti.

Cumhurbaşkanı Başdanışmanlarından Mehmet Uçum, sosyal medya hesabından "Terörsüz Türkiye Geçiş ve Bütünleşme Süreci" başlıklı bir yazı paylaştı.

TBMM Komisyonu ve Geçiş Süreci Kanunu

Uçum, yazısında TBMM çatısı altında toplantılarına devam eden süreç komisyonuyla ilgili öngörülerde bulundu. Komisyonun çalışmalarının sonunda "hukuk politikası öneren rapor" hazırlanabileceğini aktaran Uçum, geçiş süreci kanununun da bu rapor doğrultusunda hazırlanabileceğini kaydetti. Uçum, ayrıca 2014'teki bir önceki çözüm süreci için çıkarılar 6551 sayılı Terörün Sona Erdirilmesi ve Toplumsal Bütünleşmenin Güçlendirilmesine Dair Kanun'un "geçiş süreci özelliklerine uygun bir içerikte olmadığı için" uyarlanarak da olsa doğrudan uygulanamayacağını söyledi.

Geçiş Süreci Hukukunun Aşamaları ve Pratik Teyit

Uçum, Terörsüz Türkiye’ye geçiş sürecinin ihtiyaçlarına yönelik yaklaşımlarda ortaklaşmaların arttığını vurguladı. Kesin silah bırakma kararının pratik teyidine bağlı olarak geçiş süreci hukukuna ilişkin TBMM Komisyonunun rapor hazırlaması konusunda geniş bir mutabakatın oluştuğu görülüyor. Geçiş süreci hukukuna ilişkin TBMM adımlarının nasıl öngörülebileceğini açıkladı.

Kesin silah bırakmanın pratik teyidleri de bu aşamalara göre giderek gelişen bir kapsamda gerçekleşir. Nihai teyitle birlikte TBMM geçiş süreci kanununu kabul ettiği zaman süreç çok doğru yönetilmiş olur.

Geçiş Süreci Hukukuna İlişkin Yöntem ve Kaygılar

Uçum, geçiş süreci hukukuna ilişkin yasalaştırma yöntemine TBMM'nin karar vereceğini belirtti. Ancak geçiş sürecinin hukuku bakımından başından beri önerdiğimiz tek, geçici ve özel bir kanun çıkarılması yaklaşımı bize göre birçok hukuksal komplikasyona karşı en etkili yöntemdir dedi.

Bazı kesimlerin milli bütünlüğe zarar gelmemesi konusunda yüksek özen beklediğini ve bu beklentinin haklı olduğunu belirtti. Geçiş süreci hukukunda zaten anayasaya aykırı düzenlemeler olamaz. Milli devletin esası olan hiçbir ilke tartışma konusu yapılamaz. Süreçler tamamen TBMM’nin iradesiyle açık ve şeffaf yürüyecek. Dolayısıyla kaygı duyulmasını gerektirecek bir durum ortaya çıkmaz.

Öte yandan Devletle ve Toplumla Bütünleşme perspektifi çerçevesinde oluşturulacak geçiş süreci hukuku, bütünleşmeye zarar verecek hiçbir unsur içeremez. Bütünleşme hedefli bir hukuksal yaklaşım, bütünleşmeyi riske atacak her türlü negatif unsuru dışarıda bırakır.

Münfesih terör örgütüyle bağlantılı olarak bütünleşme kapsamına girecekler için TBMM’nin en adil ve doğru ölçütleri geliştireceğine, Milletin tüm kesimlerinin hassasiyetlerini gözeteceğine de şüphe yoktur.

Geçiş Süreci Hukukunda Geçmiş Tecrübelerden Yararlanmak

Uçum, 2014 yılında kabul edilen ve halen yürürlükte olan 'Terörün Sona Erdirilmesi ve Toplumsal Bütünleşmenin Güçlendirilmesine Dair 6551 sayılı Kanun'un geçiş süreci özelliklerine uygun bir içerikte olmadığı için uyarlanarak da olsa bugün doğrudan uygulanamaz.

Bununla birlikte Kanunun Yürütmeye görev ve yetki veren aşağıdaki hükümleri geçiş sürecinin hukuk politikasını belirlemede fayda sağlayabilir:

[Terör örgütünün feshi ve kesin silah bırakma kararına bağlı olarak] toplumsal bütünleşmenin güçlendirilmesine yönelik siyasi, hukuki, sosyoekonomik, psikolojik, kültür, insan hakları, güvenlik ve silahsızlandırma alanlarında ve bunlarla bağlantılı konularda atılabilecek adımların belirlenmesi.

Silah bırakan [münfesih] örgüt mensuplarıyla [Avrupa’daki mensupların] eve dönüşleri, sosyal yaşama katılım ve uyumlarının temini için gerekli tedbirlerin alınması.

Kamuoyunun doğru ve zamanında bilgilendirilmesi.

Alınan tedbirlere ilişkin uygulama sonuçlarının izlenmesi ve ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonun sağlanması.

İlave mevzuat çalışmalarının yapılması.

Dikkat edilirse 6551 sayılı Kanunda yer alan bu görev ve yetkiler uyarlanmak ve güncellenmek kaydıyla geçiş süreci kanuna işlenirse geçiş sürecinin hukuku açısından temel ihtiyaçlar karşılanmış olur.

Belirtelim ki; birçok boyutuyla Terörsüz Türkiye’ye geçişi sağlayacak şartlar oluşmuştur. Türkiye’nin gelinen aşamadan geriye dönmesi artık mümkün değildir. Sonuç olarak endişeli değil çok umutlu olmamız gereken tarihi bir dönemdeyiz. Ortak umudumuz ortak geleceğimizin harcıdır."

Uçum'un artık uygulanamayacağını söylediği 6551 sayılı yasa, "terörün sona erdirilmesi ve toplumsal bütünleşmenin güçlendirilmesine yönelik siyasi, hukuki, sosyoekonomik, psikolojik, kültür, insan hakları, güvenlik ve silahsızlandırma alanlarında ve bunlarla bağlantılı konularda atılabilecek adımları" belirleyecekti. Kanunla "silah bırakan örgüt mensuplarının eve dönüşleri ile sosyal yaşama katılım ve uyumlarının temini için gerekli tedbirlerinin alınması" öngörülüyordu.

Haber Merkezi